PROGRAM HEAD START

Pengenalan

            Head Start merupakan program pendidikan awal kanak-kanak yang utama (Federal Programme) diperkenalkan oleh kerajaan Amerika Syarikat pada tahun 1965. Sejak ditubuhkan sehingga tahun 2003, Head start telah memberi perkhidmatan kepada 21 juta kanak-kanak yang kurang berkemampuan dari aspek ekonomi.

            Di awalnya ia merupakan program pada musim panas dan akhirnya berkembang menjadi sebuah program yang komprehesif untuk kanak-kanak. Head start mendapat sokongan dan galakan dari yang kuat dari pembuat dasar di Amerika Syarikat. Menurut Zigler dan Muenchow 1992,Head Start dikenali sebagai “ the most important social and educational experiment of the second half of the twentieth century”.

Matlamat Porgram Head start.

            Head Start mempunyai objektif yang luas dalam perkembangan dan hasil pembelajaran bagi kanak-kanak yang datang dari keluarga berpendapatan rendah. Empat domain utama yang ditekankan ialah sosial, emosi,kognitif dan fizikal.Head start cuba menghasilkan kanak-kanak yang berkembang secara menyeluruh.

            Disamping itu matlamat utama program Head Start ialah membina kesediaan kanak-kanak ke sekolah dengan cara meningkatkan perkembangan kognitif dan sosial melalui perkhidmatan kesihatan, pendidikan, nutrisi, sosial dan keperluan lain yang dirasakan perlu.Beberapa penambahbaikan program telah dibuat seperti penggunaan standard prestasi yang bertujuan memastikan kanak-kanak mencapai standard minimum yang diharapkan iaitu menguasai fonem dalam bahasa, bahan bercetak,numerasi, komunikasi dengan baik, dapat menggunakan perbendaharaan kata dengan baik dan menguasai bahasa inggeris dengan baik bagi kanak-kanak yang menggunakannya sebagai bahasa ke dua.

            Pada tahun 2000, Biro Head start telah memperkenalkan Child Outcome Framework yang mengandungi 8 domain utama, 27 domain elemen 100 indikator kemahiran,kemampuan, pengetahuan dan tingkahlaku untuk kanak-kanak berumur 3 – 5 tahun.

Organisasi dan skop semasa program Head Start

            Dalam tahun 2002 program Head Start telah memberi perkhidmatannya kepada 912,345 kanak-kanak dari 50 buah negeri termasuk daerah di Columbia,Puerto Rico dan Kepulauan Virgin.Terdapat sejulah 18,865 Pusat Head start dan sejumlah 49,800 buah kelas.Seramai 198,000 kakitangan dan 1.4 juta sukarelawan yang berkhidmat untuk program Head Start.

Majoriti kanak-kanak yang menerima perkhidmatan Head Start adalah yang berusia 4 tahun sebanyak 52% manakala 3 tahun adalah sebanyak 36%. Kebanyakan Head Start menawarkan perkhidmatan separuh hari persekolahan, tetapi ada ia sedang berkembang untuk menjadikan program satu hari penuh.Kebiasaannya lawatan ke rumah akan dibuat sebanyak 2 kali setahun bagi setiap kanak-kanak.

            Head Start secara amnya mengamalkan Amalan Bersesuaian Perkembangan kanak-kanak yang disarankan oleh Persatuan Pendidikan kanak-kanak kebangsaan (Bredekamp& Copple,1997).Tujuannya adalah untuk menyeimbangkan kebolehan kanak-kanak dengan aktiviti yang diarah oleh guru sama ada dalam aktiviti kelas,kumpulan dan individu. Sosiemosi pula dibina dengan cara membina kepercayaan, sifat berdikari dan kawalan diri.Kanak-kanak juga akan melalui pengalaman eksperimen,inkuiri penemuan,pemerhatian, main dan eksplorasi. Kanak-kanak juga diberi peluang mengekspreskan diri secara kreatif melalui aktiviti seni,muzik dan dialog. Tujuan program Head start diadakan di bilik darjah adalah untuk memastikan masa yang mencukupi dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran,ruanng pembelajaran yang baik,dan juga peralatan yang mencukupi manakala program di rumah bertujuan untuk ibubapa supaya menghargai nilai perkembangan fizikal dan memberi persekitaran yang selamat dan aktiviti main yang aktif.

            Secara amnya,kurikulum yang digunapakai oleh Head start adalah komprehensif dan mampu menyediakan kanak-kanak ke sekolah rendah kelak. Pada tahun 2002,Biro Head Start telah memperkenalkan Program Strategik Pendidikan untuk Guru (STEP) bertujuan untuk memberi asas pengetahuan tentang perkembangan kanak-kanak dan bertujuan mengkoordinasikan kemahiran guru-guru di sekolah kerajaan dan swasta.Program lawatan ke rumah diadakan bertujuan membantu ibubapa

Disamping itu Head menyediakan beberapa kemudahan untuk kanak-kanak dan keluarga seperti perkhidmatan klinik kesihatan, kesihatan mental,Nutrisi, perkhidmatan untuk kanak-kanak bekeperluan khas, perpustaakan,muzium dan perniagaan yang boleh membantu ekonomi keluarga.

Keberkesanan Program Head Start.

Sejak program Head start diperkenalkan pada tahun 1965, banyak kajian dan penyelidikan telah dilaksanakan oleh badan dan organisasi yang ingin melihat keberkesanan program tersebut. Kajian pertama telah dilaksanakan oleh Westinghouse Learning Corporation (1969). Pada tahun 1985 sebanyak 210 laporan yang diterbitkan dan tidak diterbitkan mengenai Head Start mendapati peningkatan dan nilai tambah terhadap perkembangan kognitif, keupayaan, pencapaian motivasi, sikap menghargai diri, tingkahlaku social dan indikator berkaitan kesihatan. Disamping itu ia juga menunjukkan peningkatan terhadap peranan keibuan dan masyarakat. Walaubagaimanapun menurut Mckey,Condelli (1985) tiada bukti yang jelas menunjukkan ia adalah berpunca dari peranan program Head Start. Ini kerana daripada 210 laporan yang disintesis hanya 72 buah laporan yang menjelaskan tentang peningkatan kognitif manakala 17 laporan menjelaskan tentang perkembangan sosioemosi.

Masa Depan Head Start.

Program Head Start menghadapi pelbagai cabaran dalam usaha membina kesediaan kanak-kanak ke sekolah dan bertanggungjawab terhadap keperluan keluarga yang berpendapatan rendah mengikut peredaran zaman.Berdasarkan penubuhannya, soalan seringkali diajukan mengenai kualiti dan fokus program head Start terhadap persediaan kanak-kanak untuk ke sekolah. Presiden George W. Birch melancarkan perancangan semula Pelan Pendidikan yang menekankan keperluan menyediakan kanak-kanak kemahiran membaca dan Berjaya di sekolah melalui peningkatan program pendidikan awal kanak-kanak termasuk program Head Start. Dalam pelan tersebut beberapa strategi telah diperkenalkan untuk mengukuhkan lagi program Head Start seperti  merangka Good Start, Grow Smart Initiative, termasuk sistem akuntabiliti untuk memastikan semua Head Start mecapai standard literasi awal, bahasa dan kemahiran numerasi. ( U.S department Of Health and Human Services, 2004). Selain itu pelan yang dilaksanakan termasuk program STEP yang bertujuan untuk menyelaraskan pendidikan awal kanak-kanak  dengan sekolah kerajaan agar mempunyai kesinambungan.

Selain itu Head Start perlu mengikuti perubahan keperluan keluarga yang berpendapatan rendah dan keluarga yang hidup dalam kemiskinan. Golongan tersebut memerlukan pusat asuhan untuk bayi dan kanak-kanak yang lengkap. Secara kesimpulannya, program Head Startr perlu mempertahan dan mengukuhkan peranannya sebagai  National Laboratory  untuk memperkembangkan model baru berkaitan program inovatif untuk kanak-kanak dan keluarga. Head Start juga harus memperkukuhkan kerjasama dengan institusi dan sumber-sumber lain dalam usaha kearah mencapai kejayaan. Washingston dan Oyemade 1995 menegaskan bahawa Head Start bukanlah “panacea for poverty” ataupun penawar kemiskinan. Untuk meningkatkan perkembangan kanak-kanak dan pencapaian dalam pembelajaran tidak hanya dengan meransang bilik darjah tetapi memerlukan sokongan dan hubungan antara kanak-kanak dan ibubapa dan sokongan masyarakat yang mengambil berat tentang keluarga dan persekitarannya.

Implikasi Pelaksanaan Program Head Start Di Malaysia.

            Pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia terbahagi kepada dua iaitu asuhan (0-4 tahun) dan pendidikan awal (4 -6 tahun) yang dikenali sebagai tadika dan prasekolah.Walau pelbagai nama diberikan terhadap pendidikan awal tersebut, namun matlamat dan fokus adalah sama iaitu menyediakan pendidikan untuk kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun. ( Laporan Education For All, MOE 2010). Persamaan yang dapat kita lihat ialah perkhidmatan yang disediakan oleh Head Start kepada bayi dan juga kanak-kanak.

             Di Malaysia, PERMATA NEGARA merupakan sebuah program asuhan untuk bayi dan kanak-kanak berumur sehingga 4 tahun.Program PERMATA NEGARA merupakan satu usaha membekalkan pendidikan awal yang komprehensif yang diperkenalkan oleh Isteri Perdana Menteri Malaysia iaitu Datin Seri Rosmah Mansur dan diletakkan di bawah seliaan jabatan Perdana Menteri. Sasaran utama program tersebut adalah untuk golongan yang berpendapatan rendah dan yang tidak mempunyai kemampuan untuk mendapatkan asuhan yang berkualiti. PERMATA telah dilaksanakan pada tahun 2008 dan dianggarkan lebih kurang 27 pusat PERMATA negara beroperasi di Malaysia dan dalam usaha memperkembangkan ke semua TASKA yang beroperasi di Malaysia.

            Pendidikan Prasekolah ataupun Tabika dan Tadika di Malaysia dilaksanakan oleh tiga kementerian yang utama iaitu kementerian Pelajaran Malaysia, Kementerian Pembangunan Luar Bandar Dan Wilayah dan Jabatan Perpaduan Negara.Tadika swasta yang merupakan penyedia perkhidmatan yang pendidikan untuk kanak-kanak yang terawal di negara ini terletak dan tertakluk di bawah bidang kuasa Kementerian Pelajaran Malaysia. Kementerian Pelajaran telah menghasilkan kurikulum yang komprehensif untuk kanak-kanak dan ia digunapakai oleh semua tadika yang beroperasi di negara ini.

            Seperti juga Head Start, peranan pembuat dasar adalah banyak di dalam menghasilkan pendidikan yang berkualiti untuk kanak-kanak di Malaysia. Inisiatif telah dilaksanakan di bawah Rancangan Malaysia Ke – 10, Pelan Transformasi Kerajaan, NKRA dan NKEA di bawah pimpinan Perdana Menteri Malaysia, Datuk Seri Najib Bin Tun razak.

            Namun demikian perbezaan yang dapat dilihat ialah penglibatan ibu bapa dalam sesi pengajaran dan pembelajaran di bilik darjah.Program Head Start menekankan kesinambunangan pembelajaran di bilik darjah dan di rumah. Ibu bapa memainkan peranan yang penting dalam membantu perkembangan anak-anak mereka. Di awal Malaysia, penglibatan ibu bapa di peringkat awal pendidikan masih kurang dan kerjasama yang diberikan oleh ibubapa masih perlu dipupuk.Ibu bapa agak kurang terlibat dalam sesi pengajaran dan pembelajaran kanak-kanak.Tanggungjawab sebahagian besarnya hanya diserahkan kepada guru untuk memperkembangkan potensi anak- anak mereka.