PENDAHULUAN
Pendidikan
prasekolah mula berkembang di Eropah pada abad ke 19 dan di Amerika pada abad
ke 20. Ahli-ahli Falsafah Eropah yang terkenal seperti Johann Heinrich
Pestalozzi, Friedrich Froebel dan Maria Montessori. Froebel adalah orang
pertama mendirikan tadika di dunia iaitu di Jerman pada tahun 1837 dan
menamakan tadika itu Kindergarten yang bermaksud “Garden of
Children”.Prasekolah pertama di dirikan di United Kingdom ditubuhkan oleh
Robert Own pada tahun 1816 di Scotland dan diberi nama “The Infant School”. Di
Amerika Syarikat, Prasekolah pertama didirikan pada tahun 1850 oleh Carl
Schruz. Seterusnya pada tahun 1860, Elizabert Peabody membuka tadika di Boston.
Penubuhan prasekolah di Eropah dan Amerika Syarikat tertumpu kepada kanak-kanak
dari golongan yang berada sahaja. Manakala kanak-kanak yang miskin terbiar dan
tidak mendapat pendidikan awal. Program Headstart telah dirancang dan
dikelolakan untuk membantu kanak-kanak yang datang dari kawasan mundur dan
keluarga miskin. Mereka ditempat kan di satu kawasan dan diberi kemudahan
pembelajaran.
Di
ASEAN, pendidikan prasekolah bermula selepas peperangan Dunia Kedua. Pada tahun
1900an, prasekolah mula ditubuhkan di Filipina, Singapura dan Thailand. Manakala
di Malaysia, perkembangan pendidikan prasekolah bermula pada tahun 1940 an.
MODEL FRIEDRICH WILHELM FROEBEL (1782-1852)
Friedrich
Wilhelm Froebel terkenal sebagai ‘father of kindergarden’ kerana telah
mencipta “GARDEN OF CHILDREN” atau “KINDERGARTEN” (Taman Kanak-
kanak) di Blakenburg, Jerman. Model rancangan sekolah Froebel ini telah
mempengaruhi rancangan sekolah di seluruh dunia. Model ini merupakan perluasan
dari pandangannya terhadap dunia dan pemahamannya terhadap hubungan individu,
Tuhan, dan alam. Menurutnya lagi, pendidikan dapat membantu perkembangan anak
secara wajar. Ia menggunakan taman sebagai suatu simbol dari pendidikan anak.
Apabila anak mendapat pendidikan yang tepat, ia akan berkembang secara wajar
dan mengikuti hukumnya sendiri. Berikut merupakan model yang dikemukan oleh
Froebel:
A. Main dan Kanak-kanak
Friedrich Wilhelm Froebel
telah meneroka dan membina satu sistem pendidikan awal kanak-kanak yang
berasaskan kepada konsep belajar melalui bermain. Beliau percaya bermain adalah
asas untuk kanak-kanak mempelajari sesuatu. Froebel juga yakin permainan yang sesuai
dapat membantu kanak-kanak berfikir dan mampu memberi keseronokan, kebebasan,
kepuasan, kerehatan dalaman dan luaran serta kedamaian di dalam dunia
kanak-kanak. Beliau percaya bahawa kanak-kanak belajar dari persekitarannya dan
pembentukan peribadi dipengaruhi oleh cara kanak-kanak bermain. Oleh itu,
alat-alat permainan yang digunakan oleh kanak-kanak perlu dipilih dengan teliti
bagi tujuan untuk menyokong perkembangan kanak-kanak.
Froebel amat menekankan
bahawa belajar melalui bermain itu adalah penting bagi kanak- kanak.
Berdasarkan pengalamannya sendiri, Froebel menyatakan bermain harus dipandang
sebagai suatu metode dari pendidikan dan merupakan cara bagi kanak-
kanak untuk meniru kehidupan orang dewasa. Dengan demikian, kegiatan bermain
yang tidak berstruktur adalah sangat berbahaya iaitu tanpa bimbingan dan
pengarahan serta perencanaan lingkungan yang baik, akan mengakibatkan cara
belajar kanak- kanak menjadi yang salah. Bagi Froebel, guru bertanggungjawab
dalam membimbing dan mengarahkan, dengan demikian anak akan menjadi lebih
kreatif. Secara tidak langsung akan mengembangkan kurikulum pendidikan
pra-sekolah yang lebih terancang dan sistematik.
Erikson (1902- 1994)
dalam Nuriman (2009) juga mempunyai pendapat yang hampir sama dengan Frobel tentang
bermain iaitu beliau percaya bahawa apabila kanak- kanak bermain, mereka akan
lebih memahami diri mereka sendiri. Kanak- kanak akan mengetahui tahap dan
kemampuan diri mereka ketika bermain. Semakin banyak kanak- kanak bermain,
semakin banyak yang dipelajarinya. Oleh itu, sebaik- baik permainan adalah
permainan yang melibatkan pemikiran, aktiviti fizikal dan juga interaksi.
B. Aspek
Perkembangan Sosial dan Emosi
Froebel
berpendapat perkembangan sosial amat penting dalam kehidupan manusia dan harus
dipelajari sejak daripada kecil lagi. Kemahiran asas sosial yang perlu dikuasai
oleh kanak-kanak ialah kemahiran menarik perhatian orang lain, berkongsi dan
memberi, meminta dan bertanya, memberi idea dan memuji atau memberi
penghargaan. Ini termasuklah cara kanak-kanak berinteraksi
dengan kanak-kanak lain dan orang dewasa dalam kehidupan mereka.
Philip
(1991) dalam Vijayen Gopal (2003), turut mempunyai pandangan yang menyokong
pendapat Froebel mengenai perkembangan sosial dan emosi kanak-
kanak, iaitu menurut Philip, kemahiran sosial membawa maksud tingkah laku yang
prihatin untuk melakukan perhubungan interpersonal yang efektif. Sebaliknya
Thacker (1996) dalam Vijayen Gopal (2003), pula mendefinisikan kemahiran sosial
sebagai keupayaan untuk berkomunikasi secara efektif dengan individu lain dalam
situasi sosial ataupun kerja. Terdapat pelbagai cara untuk memupuk perkembangan
emosi kanak-kanak di peringkat prasekolah, Contohnya, aktiviti bermain yang
dijalankan semasa berada di sekolah. Kepentingan emosi dalam kehidupan telah
mula diakui oleh ahli-ahli falsafah sejak zaman Greek lagi.
Bandura (1976) dalam
Indah (2009) pula menyatakan pendapatnya yang menyokong Froebel tentang
kepentingan sosial emosi kanak- kanak ini. Beliau menyatakan bahawa
perkembangan emosi kanak-kanak juga diperoleh dengan cara peniruan. Beliau
berpendapat kanak-kanak meniru tingkah laku emosi yang diperhatikannya dan cuba
untuk melakukan gerak balas yang belum pernah mereka cuba. Selain daripada itu,
cara kanak-kanak menyatakan emosinya juga bergantung kepada apa yang telah
dipelajarinya mengenai penerimaan oleh masyarakat, cara yang paling
mendatangkan kepuasan dan yang telah dipelajarinya untuk mendapatkan sesuatu
dengan paling mudah dan cepat.
C. Aspek Perkembangan Fizikal
Bagi
aspek perkembangan fizikal pula, Froebel menyatakan permainan biasanya
melibatkan aktiviti fizikal yang berhubung rapat dengan perkembangan
kanak-kanak dari aspek motor kasar dan motor halus. Perkembangan
fizikal merupakan suatu aspek penting dalam pendidikan awal kanak-kanak.
Komponen perkembangan fizikal memberi fokus kepada empat aspek penting iaitu
perkembangan psikomotor halus, perkembangan psikomotor kasar, kesihatan dan
keselamatan. Kenyataan Froebel ini adalah selaras dengan pendapat Schmidt
(1982) dalam Ernie Suliana (2008), yang menyatakan psikomotor merupakan satu
proses gabungan latihan dan pengalaman yang menjana perubahan tindakan atau
pergerakan yang kekal, iaitu pembelajaran yang telah berlaku berdasarkan maklum
balas mengikut prestasi pengetahuan (knowledge of performance) dan
pengetahuan keputusan (knowledge of results). Aspek perkembangan fizikal
kanak-kanak dapat dikembangkan melalui empat aspek yang telah dinyatakan.
Antara strategi pengajaran dan pembelajaran yang boleh dijalankan untuk memupuk
perkembangan fizikal kanak-kanak ialah:
i. Aspek Perkembangan
Psikomotor Kasar
Kanak-kanak
harus diberi peluang menyertai pelbagai aktiviti pergerakan yang aktif, pantas,
dan mencabar. Dengan bermain terutamanya dalam permainan aktif, kanak-kanak
belajar mengawal pergerakan dan mengimbangi tubuh mereka serta melicinkan
perjalanan sistem dalam tubuh seperti sistem pernafasan dan sistem saraf.
Misalnya, aktiviti bermain di padang permainan, aktiviti seperti memanjat dan
menuruni gelongsor, bergayut pada ‘monkey bar’, bermain buaian dan
sebagainya dapat membantu perkembangan fizikal kanak-kanak.
ii. Aspek Perkembangan Motor Halus
Kemahiran motor
halus pula ialah kemahiran yang melibatkan kemahiran menggunakan otot kecil
seperti pergerakan jari serta koordinasi jari dan mata. Penguasaan psikomotor
halus yang baik adalah amat penting dalam membantu pergerakan asas dan
kemahiran menulis kepada kanak-kanak. Antara aktiviti dalbentuk permainan yang
boleh dijalankan bagi membantu perkembangan fizikal dalam aspek ini ialah
seperti merantai manik, menjahit kad berlubang, menconteng kertas, melipat,
mengoyak dan merenyuk kertas, menguli doh dan lain-lain lagi.
D. Teori Tingkah Laku
Froebel
Froebel
berpendapat bahawa pembelajaran adalah berkaitan dengan perubahan tingkah laku.
Teori pembelajaran ini kebanyakkannya dihasilkan daripada ujian dan juga
pemerhatian yang dilakukan ke atas haiwan seperti anjing, tikus, kucing dan
burung di dalam makmal. Mereka menumpukan ujian kepada perhubungan antara
‘rangsangan’ dan ‘gerakbalas’ yang menghasilkan perubahan tingkahlaku. Secara
umumnya teori behavioris menyatakan bahawa pengajaran dan pembelajaran akan
mempengaruhi segala perbuatan atau tingkah laku kanak- kanak sama ada baik atau
sebaliknya. Teori ini juga menjelaskan bahawa tingkah laku kanak- kanak boleh
diperhatikan, dikawal dan juga diramal.
Selain
daripada itu, terdapat pandangan atau definisi pembelajaran
behavioris yang boleh diterima umum seperti yang diberikan oleh Kimble (1961)
dalam Ishak Othman (2000), yang menyatakan pembelajaran sebagai perubahan
potensi tingkah laku kanak- kanak yang agak tetap akibat daripada latihan
secara berterusan.
ilmu yang bermanfaat..terima ksih
ReplyDeleteThis comment has been removed by the author.
ReplyDelete